Kho cá bằng nồi đất – bí quyết cho món cá ngon của thế hệ xưa

Là một nét văn hóa của người dân đồng bằng Bắc Bộ, việc kho cá bằng nồi đất vẫn được nhiều gia đình áp dụng cho đến ngày nay. Món cá nóng hổi, thơm ngon trong niêu đất sẫm màu là hình ảnh luôn chập chờn trong ký ức tuổi thơ của biết bao nhiêu người con “bước ra từ lũy tre làng”.

Kho cá bằng nồi đất – vẻ đẹp dung dị từ kí ức xưa

Có lẽ trong chúng ta ai cũng có lần được nghe những lời ca tụng về món cá kho bằng nổi đất của làng Vũ Đại hay một số làng quê khác. Đối với món cá kho dân dã mà ta nghe kể thuở xa xưa khi thấy trên truyền hình hay tên các trang tạp chí đều có bóng dáng của chiếc nồi đất bên cạnh. Hình ảnh những miếng cá kho bóng mỡ trên cái nền dung dị hơi nhuốm màu thời gian của chiếc nồi đất luôn cho ta có cảm giác rất… đúng đắn, thậm chí chuẩn mực.

Chắc hẳn đã không ít lần, bạn muốn tận mắt trải nghiệm vị ngon ấy để chứng thực cho những lời ca tụng. Có lẽ điều đó không quá khó, hãy trở về với làng quê xưa, trong những ngày hội làng hay trong bữa cơm bình dân dung dị, chúng ta sẽ được thưởng thức hương vị tuyệt vời đó.

Để rồi dần già, chúng ta nghĩ việc kho cá với nồi đất giống như một lẽ đương nhiên, cá kho và nồi đất song hành với nhau là một điều không cần lý giải.

>>> Có thể bạn quan tâm: Nấu ăn bằng nồi cơm điện – Mẹo hay cho các nàng lười dọn dẹp

Hương vị hoàn hảo của món cá kho bằng nồi đất

Nhiều người cho rằng, việc sử dụng nồi đất để kho cá là một động thái hoài cổ, có giá trị tinh thần nhiều hơn là thực tế. Việc ông bà ta thích kho cá bằng nồi đất là do thói quen lâu đời, nó không làm thay đổi hương vị của món cá kho nhưng chúng ta vẫn thường ca ngợi.

Đây là một quan điểm sai lầm bởi không phải lẽ tự nhiên mà món cá kho bằng nồi đất tồn tại và nổi tiếng cho đến ngày nay. Khi những vật dụng bếp bằng kim loại ra đời, người ta có xu hướng chuyển sang sử dụng nồi, chảo làm từ gang, nhôm, inox. Các món ăn khác cũng đều được nấu chín bằng các đồ gia dụng vật liệu mới này. Duy chỉ có món cá kho vẫn được nhiều gia đình kho bằng nồi đất cho đến ngày nay. Đó là bởi sự khác biệt trong hương vị món ăn khi được nấu chín với hai chất liệu.

>>> Có thể bạn quan tâm: 6 lý do chúng ta nên sở hữu một chiếc chảo gang

Theo nghiên cứu, các loại niêu đất đều được tráng một lớp men mỏng, lớp men này được gọi là vật liệu “trơ”. Chính vì vậy, cho dù có tiếp xúc với nhiệt lượng cao thì chất liệu nồi đất không chuyển thành chất xúc tác làm ảnh hưởng đến nguyên liệu bên trong. Nhờ đó, các món ăn được nấu bằng niêu đất sẽ có hương vị tinh khiết và ít bị thay đổi nhất.

So với nồi kim loại, nồi đất “thua” bởi tính dẫn nhiệt nhưng đó đồng thời cũng là một điểm mạnh bởi khi nấu thức ăn trong một thời gian dài, nhiệt độ trong nồi đất chỉ đủ làm chín thức ăn chứ không đủ để tạo ra những phản ứng hóa học không mong muốn.

Những món như canh, súp thường được nấu bằng nồi kim loại bởi chất liệu này có thể làm chín món ăn nhanh chóng. Nhưng đối với những món hầm, om, kho cần thời gian đun lâu sẽ thích hợp hơn với nồi đất. Đặc biệt với những thực phẩm có chất béo tự nhiên rất dễ xảy ra phản ứng hóa học ở nhiệt độ cao, nồi đất sẽ là lựa chọn hoàn hảo.

Ông bà ta vẫn suy nghĩ về những niêu đất kho cá thơm hương vị của tuổi thơ. Đôi khi “hoài cổ” không phải là bảo thủ, cũng không phải là sự níu kéo thời gian, nó đơn giản chỉ là chúng ta nhận ra những giá trị truyền thống ấy vẫn còn tốt đẹp và phù hợp.